تست جعبه خاکستری (Gray Box Testing) چیست؟

تست جعبه خاکستری چیست؟ راهنمای کامل برای مبتدیان

سلام دوستان عزیز! اگر به دنیای تست نرم‌افزار علاقه دارید، حتماً اسم تست جعبه سیاه و تست جعبه سفید رو شنیده‌اید. اما امروز می‌خوایم در مورد یه نوع دیگه از تست صحبت کنیم که یه جورایی بین این دوتا قرار می‌گیره: تست جعبه خاکستری. این تست همونطور که از اسمش پیداست، نه کاملاً سیاه هست و نه کاملاً سفید. پس دقیقاً چیه؟

تست جعبه خاکستری یعنی تستر (کسی که نرم‌افزار رو تست می‌کنه) یه اطلاعات محدود در مورد ساختار داخلی نرم‌افزار داره. این اطلاعات می‌تونه شامل الگوریتم‌ها، ساختار داده‌ها، معماری نرم‌افزار و یا پروتکل‌های ارتباطی باشه. اما تستر به کد منبع دسترسی کامل نداره.

تصور کنید شما می‌خواهید یه شیرینی بپزید. توی تست جعبه سیاه، شما فقط مواد اولیه (ورودی) رو می‌دونید و شکل ظاهری شیرینی (خروجی) رو. توی تست جعبه سفید، شما دستور پخت کامل (کد منبع) رو دارید. اما توی تست جعبه خاکستری، شما مثلاً می‌دونید که باید از خمیر هزارلا استفاده کنید، اما دستور دقیق درست کردن خمیر رو ندارید. همین اطلاعات کافیه که بتونید یه شیرینی خیلی خوب بپزید و ایراداتش رو هم پیدا کنید!

چرا باید از تست جعبه خاکستری استفاده کنیم؟

تست جعبه خاکستری یه سری مزایای خیلی خوب داره:

• پیدا کردن باگ‌های پیچیده: چون تستر یه دیدی از ساختار داخلی داره، می‌تونه باگ‌هایی رو پیدا کنه که توی تست جعبه سیاه پنهان می‌مونن.
• صرفه‌جویی در زمان و هزینه: به دلیل داشتن اطلاعات محدود از سیستم، نیازی نیست که تستر همه جزئیات رو بررسی کنه، بنابراین زمان و هزینه تست کاهش پیدا می‌کنه.
• پوشش بهتر تست: تست جعبه خاکستری می‌تونه نقاط ضعف و قوت تست جعبه سیاه و سفید رو پوشش بده.
• بررسی امنیتی: با داشتن اطلاعات در مورد ساختار سیستم، تستر می‌تونه آسیب‌پذیری‌های امنیتی رو بهتر شناسایی کنه.

روش‌های تست جعبه خاکستری

روش‌های مختلفی برای انجام تست جعبه خاکستری وجود داره. چند تا از مهم‌ترین‌هاش رو اینجا براتون میگم:

• تست ماتریس: توی این روش، تستر یه جدول درست می‌کنه و تمام ورودی‌ها و خروجی‌های سیستم رو توش قرار می‌ده. بعد با استفاده از این جدول، تست‌های مختلف رو طراحی و اجرا می‌کنه.
• تست رگرسیون: این نوع تست بعد از اعمال تغییرات در سیستم انجام می‌شه تا مطمئن بشیم که تغییرات جدید باعث ایجاد باگ جدید نشده‌ان.
• تست الگو: توی این روش، تستر با استفاده از الگوهای طراحی نرم‌افزار، تست‌های مختلف رو طراحی می‌کنه.
• تست مبتنی بر استثناء: این نوع تست برای بررسی نحوه برخورد سیستم با خطاها و استثناها استفاده می‌شه.

مثالی از تست جعبه خاکستری

فرض کنید ما یه سایت فروشگاهی داریم. توی این سایت، کاربرها می‌تونن با استفاده از کارت بانکی خرید کنن. توی تست جعبه سیاه، ما فقط بررسی می‌کنیم که آیا پرداخت با کارت درست انجام می‌شه یا نه. اما توی تست جعبه خاکستری، ما مثلاً می‌دونیم که سیستم از یه الگوریتم خاص برای رمزنگاری اطلاعات کارت بانکی استفاده می‌کنه. با دونستن این اطلاعات، می‌تونیم تست‌هایی رو طراحی کنیم که امنیت سیستم رو به طور کامل بررسی کنه.

به عنوان مثال، ما می‌تونیم سعی کنیم با وارد کردن اطلاعات کارت بانکی جعلی، سیستم رو دور بزنیم. یا می‌تونیم الگوریتم رمزنگاری رو بررسی کنیم تا مطمئن بشیم که هیچ آسیب‌پذیری امنیتی نداره. این جور تست‌ها توی تست جعبه سیاه امکان‌پذیر نیستن.

تفاوت تست جعبه خاکستری با تست جعبه سیاه و سفید

برای اینکه بهتر متوجه بشید، یه جدول مقایسه‌ای براتون آماده کردم:

ویژگی	تست جعبه سیاه	تست جعبه خاکستری	تست جعبه سفید
دسترسی به کد منبع	ندارد	محدود	دارد
دانش ساختار داخلی	ندارد	محدود	دارد
پیچیدگی تست	کم	متوسط	زیاد
زمان و هزینه	کم	متوسط	زیاد
پوشش تست	متوسط	بالا	بالا

همونطور که می‌بینید، تست جعبه خاکستری یه تعادل خوب بین سادگی تست جعبه سیاه و دقت تست جعبه سفید ایجاد می‌کنه. این نوع تست برای پروژه‌هایی که نیاز به یه سطح بالایی از اطمینان و امنیت دارن، خیلی مناسبه.

نتیجه‌گیری

تست جعبه خاکستری یه روش قدرتمند برای تست نرم‌افزاره که با ترکیب مزایای تست جعبه سیاه و سفید، به ما کمک می‌کنه باگ‌های پنهان رو پیدا کنیم و کیفیت نرم‌افزار رو بالا ببریم. اگر شما هم به دنبال یه روش تست کارآمد و مؤثر هستید، حتماً تست جعبه خاکستری رو در نظر داشته باشید. امیدوارم این مقاله براتون مفید بوده باشه و با مفهوم تست جعبه خاکستری به خوبی آشنا شده باشید. اگه سوالی دارید، حتماً بپرسید. براتون ارزوی موفقعیت میکنم!

کلمات کلیدی

تست نرم‌افزار, تست جعبه خاکستری, تست جعبه سیاه, تست جعبه سفید, کیفیت نرم‌افزار, باگ, امنیت, رگرسیون, ماتریس, الگوریتم

تست جعبه خاکستری دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد؟

تست جعبه خاکستری ترکیبی از دانش محدود در مورد ساختار داخلی نرم‌افزار و تکنیک‌های تست است. این روش به تستر کمک می‌کند تا باگ‌های پنهان را شناسایی و کیفیت نرم‌افزار را بهبود بخشد.

چه زمانی باید از تست جعبه خاکستری استفاده کنیم؟

تست جعبه خاکستری برای پروژه‌هایی که نیاز به امنیت بالا و اطمینان از عملکرد صحیح دارند، مناسب است. همچنین زمانی که می‌خواهیم با صرفه‌جویی در زمان و هزینه، پوشش تست را افزایش دهیم، می‌توانیم از این روش استفاده کنیم.

آیا تست جعبه خاکستری بهتر از تست جعبه سیاه است؟

نه لزوماً. هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند. تست جعبه سیاه برای بررسی عملکرد کلی سیستم و تست جعبه خاکستری برای بررسی جزئیات بیشتر و یافتن باگ‌های پیچیده مناسب است. انتخاب روش مناسب بستگی به نوع پروژه و اهداف تست دارد.

آیا برای انجام تست جعبه خاکستری نیاز به دانش برنامه‌نویسی داریم؟

داشتن دانش برنامه‌نویسی می‌تواند کمک کند، اما الزامی نیست. مهم این است که تستر درک خوبی از ساختار و عملکرد سیستم داشته باشد و بتواند تست‌های مناسب را طراحی و اجرا کند.