فکر گروهی (Groupthink) چیست؟

گروه اندیشی: وقتی همه موافقند، آیا واقعاً تصمیم درستی گرفته می‌شود؟

سلام دوستان، توی این مقاله می‌خوایم در مورد یه موضوع جالب و مهم توی کار تیمی صحبت کنیم: گروه اندیشی یا Groupthink. حتماً شده که توی یه جلسه بودین و همه با یه ایده موافق بودن، حتی اگه ته دلتون یه جور دیگه فکر می‌کردین. خب، این ممکنه یه نشونه از گروه اندیشی باشه.

گروه اندیشی چیه؟

گروه اندیشی یه جور طرز فکر توی گروهه که باعث می‌شه افراد برای حفظ هماهنگی و جلوگیری از اختلاف نظر، به دنبال اجماع بگردن و نظرات خودشون رو سانسور کنن. به عبارت دیگه، افراد به جای اینکه به طور انتقادی فکر کنن و ایده‌های مختلف رو بررسی کنن، فقط سعی می‌کنن با بقیه موافق باشن. این می‌تونه منجر به تصمیمات اشتباه و بد بشه، چون ایده‌های خوب و نظرات مخالف نادیده گرفته می‌شن.

چرا گروه اندیشی اتفاق می‌افته؟

دلایل زیادی وجود داره که چرا گروه اندیشی ممکنه اتفاق بیفته. بعضی از این دلایل عبارتند از:

• فشار برای هماهنگی: وقتی افراد احساس می‌کنن که باید با بقیه موافق باشن، ممکنه نظرات خودشون رو پنهان کنن.
• رهبر قوی: اگه یه رهبر قوی و مسلط توی گروه باشه، افراد ممکنه از ترس مخالفت کردن با اون، سکوت کنن.
• توهم مصونیت: وقتی یه گروه فکر می‌کنه که خیلی موفقه و هیچ اشتباهی نمی‌کنه، ممکنه به انتقادها توجه نکنه.
• ایجاد تیم خیلی صمیمی: وقتی یه گروه خیلی با هم صمیمی و همدل هستن، ممکنه نگران باشن که اختلاف نظر باعث ناراحتی و خدشه‌دار شدن روابطشون بشه.

نشونه‌های گروه اندیشی:

چند تا نشونه وجود داره که می‌تونه بهتون کمک کنه بفهمید که آیا توی یه گروه، گروه اندیشی داره اتفاق می‌افته یا نه:

• فکر کردن به اینکه همه موافقن: وقتی به نظر می‌رسه که همه با یه ایده موافقن و هیچ‌کس مخالفتی نمی‌کنه.
• سانسور کردن خود: وقتی افراد نظرات خودشون رو پنهان می‌کنن چون می‌ترسن با بقیه مخالف باشن.
• فشار آوردن به مخالفان: وقتی کسایی که نظر مخالف دارن، مورد فشار قرار می‌گیرن تا نظرشون رو عوض کنن.
• توهم مصونیت: وقتی گروه فکر می‌کنه که هیچ اشتباهی نمی‌کنه و همه کارها رو درست انجام می‌ده.
• تصمیم‌گیری بدون بررسی کافی: وقتی تصمیمات خیلی سریع و بدون بررسی دقیق جوانب مختلف گرفته می‌شن.

یه مثال ساده:

فرض کنید یه تیم بازاریابی داره در مورد یه کمپین تبلیغاتی جدید تصمیم می‌گیره. رهبر تیم یه ایده خیلی خوب داره و همه اعضای تیم هم با اون موافقن. اما یکی از اعضا، (به نام مثلاً علی) یه نگرانی داره که این کمپین ممکنه به قمیار هدف مورد نظر نرسه. اما علی می‌ترسه که اگه نظر مخالفش رو بیان کنه، بقیه فکر کنن که داره کارشکنی می‌کنه. به همین دلیل، سکوت می‌کنه و با بقیه موافقت می‌کنه. در نتیجه، تیم بدون بررسی دقیق ریسک‌ها و چالش‌های کمپین، اون رو اجرا می‌کنه و کمپین با شکست مواجه می‌شه.

چطور از گروه اندیشی جلوگیری کنیم؟

خوشبختانه، راهکارهایی وجود داره که می‌تونیم از طریق اون‌ها از گروه اندیشی جلوگیری کنیم:

• تشویق به بیان نظرات مخالف: رهبران گروه باید فضا رو طوری ایجاد کنن که همه افراد احساس کنن می‌تونن نظرات خودشون رو بدون ترس از قضاوت بیان کنن.
• اختصاص دادن نقش "منتقد": یه نفر رو به طور رسمی به عنوان "منتقد" انتخاب کنید تا به طور عمدی به دنبال نقاط ضعف ایده‌ها بگرده.
• دعوت از افراد خارج از گروه: از افراد خارج از گروه بخواهید که در جلسات شرکت کنن و نظرات خودشون رو بگن.
• بررسی گزینه‌های مختلف: قبل از تصمیم‌گیری، گزینه‌های مختلف رو به طور کامل بررسی کنید.
• جلسات جداگانه: برای تصمیمات مهم، جلسات جداگانه برگزار کنید تا افراد بتونن بدون حضور بقیه، نظرات خودشون رو بیان کنن.
• رهبر بی‌طرف: رهبر گروه باید سعی کنه تا حد امکان بی‌طرف بمونه و از بیان نظر خودش قبل از بقیه خودداری کنه.

جمع‌بندی:

گروه اندیشی یه پدیده خطرناکه که می‌تونه منجر به تصمیمات اشتباه و بد بشه. با آگاه بودن از نشونه‌های گروه اندیشی و استفاده از راهکارهایی که گفتیم، می‌تونیم از این پدیده جلوگیری کنیم و تصمیمات بهتری بگیریم. یادتون باشه، اختلاف نظر همیشه بد نیست. گاهی وقتا، همین اختلاف نظرها هستن که باعث می‌شن به راه‌حل‌های بهتری برسیم.

ویژگی	توضیحات
فشار برای هماهنگی	اعضا احساس می کنند باید با سایرین موافق باشند.
رهبر قوی	وجود یک رهبر مسلط می تواند مانع بیان نظرات مخالف شود.
توهم مصونیت	گروه فکر می کند هیچ اشتباهی نمی کند.
اجماع سریع	تصمیمات بدون بررسی کافی و سریعا گرفته می شوند.

کلیدواژه‌ها:

گروه اندیشی، کار تیمی، تصمیم‌گیری، اجماع، هماهنگی، انتقاد، نظرات مخالف، رهبری

گروه اندیشی همیشه بده؟

نه همیشه. گاهی اوقات برای رسیدن به یه هدف مشترک، لازمه که با بقیه همکاری کنیم و از بعضی از نظرات خودمون چشم‌پوشی کنیم. اما مهم اینه که قبل از هر تصمیمی، به طور کامل جوانب مختلف رو بررسی کنیم و مطمئن بشیم که تصمیم درستی می‌گیریم.

اگه توی یه گروه، احساس کنم که گروه اندیشی داره اتفاق می‌افته، چیکار کنم؟

اول سعی کن به طور مودبانه و محترمانه نظرت رو بیان کنی. اگه دیدی که بقیه به نظرت اهمیت نمی‌دن، می‌تونی با رهبر گروه صحبت کنی و ازش بخوای که فضا رو برای بیان نظرات مخالف بازتر کنه. اگه هیچ‌کدوم از این کارها جواب نداد، می‌تونی از گروه کناره‌گیری کنی.

چطوری یه رهبر خوب باشم که از گروه اندیشی جلوگیری کنه؟

به عنوان یه رهبر، باید سعی کنی فضا رو طوری ایجاد کنی که همه افراد احساس کنن می‌تونن نظرات خودشون رو بدون ترس از قضاوت بیان کنن. باید به حرف‌های بقیه گوش بدی، به نظرات مخالف احترام بذاری و همیشه به دنبال بهترین راه‌حل باشی. همچنین باید حواست باشه که خودت هم تحت تاثیر گروه اندیشی قرار نگیری و همیشه انتقادی فکر کنی.

بهترین را برای جلوگریری از گروپ اندیشی چیست؟

بنظر من فراهم کردن فضای امن برای تبادل نظر و ایجاد اعتماد در بین اعضا کلیدی ترین راه حل است.