دامنه اداری (AD) چیست؟

دامنه اداری (AD) چیست؟ یه جور دفترچه تلفن خیلی خفن!

تا حالا شده توی یه شرکت بزرگ کار کنی و برای پیدا کردن ایمیل یا شماره تلفن همکارت، مجبور بشی کلی بگردی؟ یا بدتر از اون، یه نفر تازه استخدام بشه و کلی طول بکشه تا دسترسی‌های لازم رو به سیستم‌ها و برنامه‌های مختلف بگیره؟ اینجاست که پای دامنه اداری (Active Directory یا همون AD) به میون میاد. یه جورایی می‌شه گفت AD مثل یه دفترچه تلفن خیلی خفن و البته خیلی پیچیده‌تر برای کل سازمانه!

AD یه سرویس دایرکتوری از شرکت مایکروسافته که به مدیران شبکه کمک می‌کنه تا هویت کاربرا و دسترسی‌هاشون رو به منابع مختلف شبکه (مثل فایل‌ها، پرینترها، برنامه‌ها و غیره) به صورت متمرکز مدیریت کنن. فکر کن یه کامپیوتر مرکزی وجود داره که اطلاعات همه کارمندا، کامپیوترها، پرینترها و هر چیز دیگه‌ای که به شبکه وصله توش ذخیره شده. AD این امکان رو به مدیر شبکه می‌ده که برای هر کاربر تعیین کنه که به چه چیزهایی دسترسی داشته باشه و به چه چیزهایی دسترسی نداشته باشه.

چرا اصلا به AD نیاز داریم؟

شاید بگی خب مگه نمی‌شه برای هر کامپیوتر یه یوزر و پسورد جداگانه تعریف کرد؟ میشه، ولی تصور کن یه شرکت بزرگ با صدها یا حتی هزاران کارمند و دستگاه رو! مدیریت این همه یوزر و پسورد به صورت جداگانه یه کابوس واقعیه. AD این مشکل رو حل می‌کنه و یه روش متمرکز و کارآمد برای مدیریت هویت و دسترسی‌ها فراهم می‌کنه.

مزایای استفاده از AD خیلی زیاده، اما چند تا از مهم‌ترین‌هاش اینا هستن:

• مدیریت متمرکز: همه اطلاعات کاربرا و دسترسی‌هاشون در یک مکان نگهداری می‌شه.
• امنیت بیشتر: دسترسی‌ها به صورت متمرکز کنترل می‌شن و از دسترسی‌های غیرمجاز جلوگیری می‌شه.
• بهبود کارایی: کاربرا می‌تونن با یه یوزر و پسورد به همه منابعی که بهشون دسترسی دارن، وارد بشن.
• کاهش هزینه‌ها: با مدیریت متمرکز، نیاز به نیروی انسانی برای مدیریت یوزرها و دسترسی‌ها کاهش پیدا می‌کنه.
• پشتیبانی از سیاست‌های امنیتی: مدیر شبکه می‌تونه سیاست‌های امنیتی رو به صورت متمرکز اعمال کنه.

اجزای اصلی AD

AD از چند تا جزء اصلی تشکیل شده که با هم کار می‌کنن تا این سرویس رو ارائه بدن. مهم‌ترین این اجزا عبارتند از:

• دامنه‌ها (Domains): یه گروه از کامپیوترها و کاربرا که تحت یه سیاست امنیتی یکسان مدیریت می‌شن.
• درخت‌ها (Trees): یه مجموعه از دامنه‌ها که با هم یه فضای نام مشترک رو به اشتراک می‌ذارن.
• جنگل‌ها (Forests): یه مجموعه از درخت‌ها که به هم اعتماد دارن.
• واحد سازمانی (Organizational Units یا OU): یه روش برای سازماندهی کاربرا و کامپیوترها در داخل یه دامنه.
• گروه‌ها (Groups): یه روش برای دسته‌بندی کاربرا و اختصاص دسترسی‌ها به یه گروه به جای اختصاص دسترسی به تک تک کاربرا.

یه مثال ساده از کاربرد AD

فرض کن یه شرکت نرم‌افزاری داری. همه کارمندا به کامپیوترهای خودشون با یه یوزر و پسورد وارد می‌شن. اگه از AD استفاده نکنی، باید برای هر کامپیوتر یه یوزر و پسورد جداگانه تعریف کنی. حالا فرض کن یه نفر از تیم طراحی به یه فایل خاص در سرور نیاز داره. باید به صورت دستی بهش دسترسی بدی. اما با استفاده از AD، می‌تونی یه گروه به اسم "طراحان" درست کنی و همه اعضای تیم طراحی رو به این گروه اضافه کنی. بعد می‌تونی دسترسی به اون فایل خاص رو به گروه "طراحان" بدی. به این ترتیب، هر کسی که عضو این گروه باشه، به اون فایل دسترسی داره و دیگه نیازی نیست به صورت دستی به هر نفر دسترسی بدی.

یه مقایسه کوچولو با یه دایرکتوری عادی

فرض کن یه دایرکتوری تلفن داری. یه دایرکتوری تلفن عادی فقط یه لیست از اسم‌ها و شماره تلفن‌هاست. اما AD خیلی بیشتر از اینه. AD نه تنها اطلاعات کاربرا و دستگاه‌ها رو ذخیره می‌کنه، بلکه دسترسی‌هاشون رو هم مدیریت می‌کنه و امکان اعمال سیاست‌های امنیتی رو هم فراهم می‌کنه. به این جدول نگاه کن:

ویژگی	دایرکتوری تلفن	Active Directory (AD)
ذخیره اطلاعات	اسم و شماره تلفن	اطلاعات کاربری، دسترسی‌ها، سیاست‌ها
مدیریت دسترسی	ندارد	دارد
امنیت	محدود	بالا
مقیاس‌پذیری	محدود	بالا

همونطور که می‌بینی، AD خیلی قوی‌تر و انعطاف‌پذیرتر از یه دایرکتوری عادیه.

نتیجه‌گیری

در مجموع، دامنه اداری یه ابزار قدرتمند برای مدیریت هویت و دسترسی‌ها در سازمان‌های بزرگه. با استفاده از AD، می‌تونید امنیت رو افزایش بدید، کارایی رو بهبود ببخشید و هزینه‌ها رو کاهش بدید. اگر توی یه شرکتی کار می‌کنی که هنوز از AD استفاده نمی‌کنه، پیشنهاد می‌کنم به مدیر شبکه پیشنهاد بدی که این سرویس رو راه اندازی کنه. قطعا ارزشش رو داره!

کلمات کلیدی

• دامنه اداری
• Active Directory
• مدیریت هویت
• مدیریت دسترسی
• دایرکتوری
• امنیت شبکه

سوالات متداول

AD فقط برای ویندوز کاربرد داره؟

نه، با اینکه AD یه محصول مایکروسافته، اما می‌تونه با سیستم‌عامل‌های دیگه مثل لینوکس هم کار کنه. البته ممکنه نیاز به تنظیمات و پیکربندی‌های اضافی باشه.

راه اندازی AD خیلی سخته؟

راه اندازی AD می‌تونه پیچیده باشه، به خصوص اگه با مفاهیم شبکه آشنایی نداشته باشید. اما منابع آموزشی زیادی به صورت آنلاین وجود داره که می‌تونه بهتون کمک کنه. همچنین می‌تونید از یه متخصص شبکه کمک بگیرید.

آیا AD فقط برای شرکت‌های بزرگ مناسبه؟

نه، AD برای شرکت‌های کوچک و متوسط هم می‌تونه مفید باشه، به خصوص اگه تعداد کارمندا و دستگاه‌هاشون زیاد باشه و نیاز به مدیریت متمرکز داشته باشن.

آیا جایگزینی برای AD وجود داره؟

بله، سرویس‌های دایرکتوری دیگه‌ای هم وجود دارن، مثل OpenLDAP. اما AD به دلیل یکپارچگی با ویندوز و امکانات گسترده‌ش، یکی از محبوب‌ترین‌هاست.

آیا AD هزینه داره؟

بله، برای استفاده از AD نیاز به خرید لایسنس ویندوز سرور دارید. همچنین ممکنه هزینه‌های اضافی برای نگهداری و پشتیبانی هم داشته باشید.

مخفف Administrative Domain چیست؟

مخفف Administrative Domain کلمه AD می باشد.

AD مخفف چیست؟

AD مخفف Administrative Domain می باشد.

کلمه AD مخفف چیست؟

وقتی به AD به عنوان مخفف Administrative Domain اشاره می کنیم، منظور این است که AD با گرفتن حروف اولیه هر کلمه مهم در Administrative Domain تشکیل می شود. این فرآیند عبارت اصلی را به شکلی کوتاه تر و قابل مدیریت تر فشرده می کند و در عین حال معنای اصلی خود را حفظ می کند. بر اساس این تعریف، AD مخفف Administrative Domain است.