پرس و جو ad hoc چیست؟

پرس و جوی Ad Hoc: سوالات غیرمنتظره از داده‌ها

سلام دوستان. توی این مقاله می‌خوایم در مورد یه چیزی صحبت کنیم که شاید اسمش یکم پیچیده به نظر برسه، ولی در اصل خیلی ساده و کاربردیه: پرس و جوی Ad Hoc. فرض کنید شما یه عالمه اطلاعات توی کامپیوترتون دارید. مثلاً یه لیست از مشتری‌ها، یه لیست از محصولات، یا یه لیست از سفارش‌ها. حالا اگه بخواید یه سوال خاص از این اطلاعات بپرسید، چی کار می‌کنید؟

اینجاست که پرس و جوی Ad Hoc به درد می‌خوره. در واقع، یه جور سوال پرسیدن از داده‌هاست، ولی نه سوال‌های از پیش تعیین شده. شما هر وقت که دلتون خواست، می‌تونید یه سوال جدید بپرسید و جوابش رو همون لحظه بگیرید.

به زبون ساده‌تر، فرض کنید شما یه صندوقچه دارید که توش پر از اسباب‌بازی‌های مختلفه. هر وقت بخواید می‌تونید درش رو باز کنید و یه اسباب‌بازی خاص رو پیدا کنید. پرس و جوی Ad Hoc هم دقیقا همینه. شما هر وقت بخواید می‌تونید یه سوال خاص از داده‌هاتون بپرسید و جوابش رو پیدا کنید.

چرا به پرس و جوی Ad Hoc نیاز داریم؟

خب، شاید بپرسید چرا به همچین چیزی نیاز داریم؟ مگه نمی‌تونیم همه سوال‌هایی که می‌خوایم بپرسیم رو از قبل مشخص کنیم؟ جواب اینه که نه، همیشه نمی‌تونیم. دنیای اطلاعات خیلی پیچیده‌تر از این حرفاست. همیشه سوال‌های جدیدی پیش میان که ما از قبل براشون برنامه‌ریزی نکردیم.

مثلاً فرض کنید شما صاحب یه فروشگاه آنلاین هستید. شما از قبل یه گزارش دارید که نشون میده پرفروش‌ترین محصول شما چیه. اما یه روز به این فکر می‌افتید که بدونید، کدوم مشتری‌ها بیشترین خرید رو از شما داشتن و چه محصولاتی رو بیشتر خریدن؟ این یه سوال جدیده که توی گزارش‌های قبلیتون نبوده. برای جواب دادن به این سوال، نیاز به یه پرس و جوی Ad Hoc دارید.

چطوری یه پرس و جوی Ad Hoc انجام بدیم؟

برای انجام یه پرس و جوی Ad Hoc، معمولاً از یه زبون خاص استفاده می‌کنیم که بهش میگن SQL (Structured Query Language). این زبون به ما اجازه میده که سوال‌هامون رو به کامپیوتر بفهمونیم. البته نگران نباشید، یادگیری SQL خیلی سخت نیست. اگه یه کم حوصله به خرج بدید، می‌تونید به راحتی باهاش کار کنید.

فرض کنید یه جدول دارید به اسم "مشتری‌ها" که توش اطلاعات مشتری‌هاتون رو نگه داشتید. این جدول ممکنه ستون‌هایی مثل "نام"، "نام خانوادگی"، "شهر"، و "تعداد خرید" داشته باشه. حالا اگه بخواید بدونید کدوم مشتری‌ها از شهر تهران هستن و بیشتر از 5 بار خرید کردن، می‌تونید از یه پرس و جوی SQL مثل این استفاده کنید:

SELECT نام, نام خانوادگی
FROM مشتری‌ها
WHERE شهر = 'تهران' AND تعداد خرید > 5;

این کد به کامپیوتر میگه که از جدول "مشتری‌ها"، نام و نام خانوادگی مشتری‌هایی رو پیدا کنه که شهرشون تهرانه و بیشتر از 5 بار خرید کردن.

یه مثال ساده‌تر

برای اینکه بهتر متوجه بشید، یه مثال ساده‌تر می‌زنیم. فرض کنید یه جدول دارید به اسم "محصولات" که توش اطلاعات محصولاتتون رو نگه داشتید. این جدول ممکنه ستون‌هایی مثل "نام محصول"، "قیمت"، و "دسته بندی" داشته باشه.

حالا اگه بخواید بدونید اسم تمام محصولاتی که قیمتشون بیشتر از 100 هزار تومنه چیه، می‌تونید از یه پرس و جوی SQL مثل این استفاده کنید:

SELECT نام محصول
FROM محصولات
WHERE قیمت > 100000;

این کد به کامپیوتر میگه که از جدول "محصولات"، نام محصولاتی رو پیدا کنه که قیمتشون بیشتر از 100 هزار تومنه.

مزایای استفاده از پرس و جوی Ad Hoc

استفاده از پرس و جوی Ad Hoc مزایای زیادی داره. اول از همه، به شما اجازه میده که به سرعت به سوال‌های جدیدتون جواب بدید. دوم اینکه، به شما کمک می‌کنه تا اطلاعات پنهان توی داده‌هاتون رو کشف کنید. و سوم اینکه، به شما کمک می‌کنه تا تصمیم‌های بهتری بگیرید.

مثلاً فرض کنید شما متوجه میشید که مشتری‌هایی که از شهر تهران هستن، بیشتر از بقیه شهرها خرید می‌کنن. این اطلاعات به شما کمک می‌کنه تا استراتژی‌های بازاریابی بهتری برای مشتری‌های تهرانیتون طراحی کنید. یا اینکه متوجه میشید که یه محصول خاص، فروش خیلی خوبی داره. این اطلاعات به شما کمک می‌کنه تا بیشتر روی این محصول تمرکز کنید.

محدودیت‌های استفاده از پرس و جوی Ad Hoc

البته استفاده از پرس و جوی Ad Hoc محدودیت‌هایی هم داره. اول اینکه، ممکنه نیاز به یه کم دانش فنی داشته باشید. دوم اینکه، ممکنه انجام بعضی از پرس و جوها زمان‌بر باشه. و سوم اینکه، ممکنه اشتباهی توی پرس و جوی SQL بنویسید که باعث بشه اطلاعات غلطی به دست بیارید. پس دیتابستون رو چک کنین!

برای حل این مشکلات، می‌تونید از ابزارهای مختلفی استفاده کنید که به شما کمک می‌کنن تا پرس و جوهای SQL رو به صورت گرافیکی طراحی کنید. این ابزارها معمولاً خیلی ساده‌تر از نوشتن کد SQL هستن. همچنین، می‌تونید از یه متخصص کمک بگیرید تا پرس و جوهای پیچیده‌تر رو براتون بنویسه.

مثال استفاده از جدول

فرض کنید جدول زیر را در مورد مشتریان یک فروشگاه آنلاین دارید:

شناسه مشتری	نام	شهر	تعداد سفارش	تاریخ آخرین خرید
1	علی محمدی	تهران	12	1402/10/01
2	رضا حسینی	اصفهان	5	1402/09/20
3	مریم احمدی	تهران	8	1402/10/15
4	فاطمه رضایی	شیراز	3	1402/08/05
5	امیر محمدی	تهران	15	1402/10/25

با استفاده از پرس و جوی Ad Hoc، می‌توانید سوالات مختلفی از این جدول بپرسید. برای مثال:

• "کدام مشتریان از شهر تهران هستند و بیش از 10 سفارش داشته‌اند؟"
• "میانگین تعداد سفارشات مشتریان چقدر است؟"
• "کدام مشتریان در ماه گذشته خرید انجام داده‌اند؟"

این سوالات از قبل تعریف نشده بودند و بر اساس نیاز لحظه‌ای شما ایجاد شده‌اند.

خلاصه

به طور خلاصه، پرس و جوی Ad Hoc یه ابزار قدرتمنده که به شما اجازه میده تا به سرعت و به آسونی به سوال‌های جدیدتون جواب بدید و اطلاعات پنهان توی داده‌هاتون رو کشف کنید. با یادگیری SQL و استفاده از ابزارهای مناسب، می‌تونید از این ابزار به بهترین شکل استفاده کنید و تصمیم‌های بهتری بگیرید. حتما یاد بگیرید دوستان!

کلمات کلیدی

پرس و جوی Ad Hoc، SQL، داده، پایگاه داده، گزارش، اطلاعات، مشتری، محصول، فروش، تحلیل

پرس و جوی Ad Hoc دقیقا چیه؟

یه جور سوال پرسیدن از داده‌هاست، ولی نه سوال‌های از پیش تعیین شده. شما هر وقت که دلتون خواست، می‌تونید یه سوال جدید بپرسید و جوابش رو همون لحظه بگیرید.

چرا به پرس و جوی Ad Hoc نیاز داریم؟

چون همیشه سوال‌های جدیدی پیش میان که ما از قبل براشون برنامه‌ریزی نکردیم. بهمون کمک می‌کنه اطلاعات پنهان رو کشف کنیم و تصمیم های بهتری بگیریم.

SQL چیه؟

زبانی هستش که برای پرس و جو از پایگاه‌های داده استفاده می‌شه. با SQL میشه به کامپیوتر فهموند که دقیقا چه اطلاعاتی رو می‌خوایم.

آیا یادگیری SQL سخته؟

نه، خیلی هم سخت نیست. با کمی تمرین می‌تونید به راحتی باهاش کار کنید. ابزارهای گرافیکی هم هستن که کار رو راحت‌تر می‌کنن.

پرس و جوی Ad Hoc چه فایده ای دارد?

خیلی سریع به سوالات جواب پیدا میکنید، اطلاعات مخفی رو کشف می کنید و تصمیمای هوشمندانه تری میگیرید.