زبان برنامه نویسی زنگ زدگی (Rust Programming Language) چیست؟

راست: یک زبان برنامه‌نویسی مدرن برای آینده

سلام دوستان و همراهان عزیز!

امروز می‌خوام در مورد یک زبان برنامه‌نویسی خیلی جالب و قدرتمند باهاتون صحبت کنم: زبان راست (Rust). شاید اسمش رو شنیده باشید، مخصوصاً اگه به دنیای برنامه‌نویسی سیستم علاقه دارید. راست یک زبان نسبتاً جدیده، ولی داره خیلی سریع جای خودش رو تو این صنعت پیدا می‌کنه. چرا؟ چون هم سریع و کارآمده، هم امنیت بالایی داره، و هم اینکه جامعه کاربری فعالی داره که بهش کمک می‌کنن.

هدف اصلی این مقاله اینه که راست رو به زبان ساده براتون معرفی کنم. نمیخوام خیلی وارد جزئیات فنی پیچیده بشم. فرض می‌کنیم که شما یک دانش متوسط در مورد کامپیوتر و برنامه‌نویسی دارید.

راست دقیقاً چیه؟

راست یک زبان برنامه‌نویسی سیستم هست. این یعنی چی؟ یعنی برای نوشتن برنامه‌هایی طراحی شده که مستقیماً با سخت‌افزار کامپیوتر کار می‌کنن. مثل سیستم عامل‌ها، درایورها، و برنامه‌های embedded (برنامه‌هایی که توی دستگاه‌های کوچیک مثل یخچال یا تلویزیون هوشمند کار می‌کنن). راست بر خلاف خیلی از زبان‌های دیگه، تمرکز زیادی روی امنیت حافظه داره. این یعنی سعی می‌کنه جلوی اشتباهاتی مثل دسترسی به حافظه اشتباه رو بگیره، که این اشتباهات می‌تونن باعث کرش کردن برنامه یا حتی آسیب‌پذیری‌های امنیتی بشن.

چرا راست مهمه؟

چند دلیل وجود داره که راست رو به یک زبان مهم و آینده‌دار تبدیل کرده:

• سرعت و کارایی: راست به سرعت زبان C و C++ هست، اما با امنیت بیشتری.
• امنیت: راست جلوی خیلی از اشتباهات رایج در برنامه‌نویسی رو می‌گیره.
• جامعه فعال: جامعه برنامه‌نویسان راست خیلی فعال و حمایتی هستن.
• مدرن: راست از امکانات مدرن برنامه‌نویسی مثل generics، traits، و pattern matching استفاده می‌کنه.

موارد استفاده از راست

راست در زمینه‌های مختلفی استفاده می‌شه:

• سیستم عامل‌ها: یک نمونه معروف، سیستم عامل Redox هست که با راست نوشته شده.
• ابزارهای خط فرمان: ابزارهای زیادی مثل ripgrep و bat با راست نوشته شدن.
• وب اسمبلی (WebAssembly): راست می‌تونه به WebAssembly کامپایل بشه و در مرورگر اجرا بشه.
• برنامه‌های شبکه: برای نوشتن سرورها و برنامه‌های شبکه با کارایی بالا.
• بازی‌سازی: هرچند خیلی رایج نیست، اما راست داره کم‌کم وارد دنیای بازی‌سازی هم می‌شه.

یک مثال ساده از کد راست

این یک برنامه ساده هست که "Hello, world!" رو چاپ می‌کنه:

 fn main() {     println!("Hello, world!"); }     

نگران نباشید اگه الان چیزی از این کد نمی‌فهمید! هدف فقط نشون دادن یک نمونه ساده بود.

مقایسه راست با زبان‌های دیگر

برای اینکه بهتر درک کنید راست چیه، بد نیست اون رو با چند تا از زبان‌های دیگه مقایسه کنیم:

ویژگی	راست	C++	جاوا	پایتون
سرعت	بسیار سریع	بسیار سریع	متوسط	کند
امنیت حافظه	بسیار بالا	پایین (نیاز به مدیریت دستی حافظه)	بالا (garbage collection)	بالا (garbage collection)
پیچیدگی	متوسط (یادگیری سخت)	بالا (بسیار پیچیده)	متوسط	پایین (آسان برای یادگیری)
موارد استفاده	سیستم عامل‌ها، برنامه‌های با کارایی بالا	سیستم عامل‌ها، بازی‌سازی، برنامه‌های گرافیکی	برنامه‌های سازمانی، اندروید	اسکریپت نویسی، هوش مصنوعی، علم داده

چطور شروع کنیم؟

اگه دوست دارید راست رو یاد بگیرید، بهترین راه اینه که از وبسایت رسمی راست شروع کنید: https://www.rust-lang.org/. اونجا می‌تونید مستندات کامل، آموزش‌ها، و ابزارهای لازم برای نصب و استفاده از راست رو پیدا کنید.

همچنین، کتاب "The Rust Programming Language" که به صورت رایگان در دسترس هست، یک منبع عالی برای یادگیری راست هست. این کتاب رو می‌تونید از اینجا دانلود کنید: https://doc.rust-lang.org/book/

یکی دیگه از سایتهای مفید, سایت Exercism است, این سیت برای یادگیری همراه تمرین بسیار مناسب است.

چالش‌های یادگیری راست

راست زبانیه که یادگیریش ممکنه یکم سخت باشه، به خصوص اگه قبلاً با زبان‌های دیگه کار کرده باشید. سیستم مدیریت حافظه راست (ownership و borrowing) ممکنه اولش گیج‌کننده باشه. اما نگران نباشید! با تمرین و صبر، می‌تونید این مفاهیم رو یاد بگیرید و از قدرت راست بهره‌مند بشید.

جمع‌بندی

راست یک زبان برنامه‌نویسی قدرتمند، امن، و کارآمد هست که داره به سرعت توی صنعت نرم‌افزار جای خودش رو پیدا می‌کنه. اگه به دنبال یک زبان مدرن و آینده‌دار هستید، راست یک گزینه عالیه. امیدوارم این مقاله بهتون کمک کرده باشه که با راست آشنا بشید و برای یادگیریش انگیزه پیدا کنید.

موفق باشید!

کلمات کلیدی

راست, زبان برنامه نویسی, امنیت, کارایی, برنامه نویسی سیستم, توسعه وب, وب اسمبلی.

راست برای چه نوع پروژه‌هایی مناسب تره؟

راست برای پروژه‌هایی که نیاز به کارایی بالا، امنیت بالا، و کنترل دقیق روی حافظه دارن، خیلی مناسبه. مثل سیستم عامل‌ها، برنامه‌های شبکه، و ابزارهای خط فرمان.

آیا یادگیری راست سخته؟

یادگیری راست ممکنه اولش یکم سخت باشه، به خصوص اگه قبلاً با زبان‌های دیگه کار کرده باشید. اما با تمرین و صبر، می‌تونید مفاهیم اصلی رو یاد بگیرید.

راست چه فرقی با C++ داره؟

راست مثل C++ سریع و کارآمده، اما امنیت بالاتری داره و جلوی خیلی از اشتباهات رایج در برنامه‌نویسی رو می‌گیره. همچنین، راست از امکانات مدرن برنامه‌نویسی استفاده می‌کنه که C++ نداره.

آیا می‌تونم از راست برای توسعه وب استفاده کنم؟

بله، می‌تونید از راست برای توسعه وب استفاده کنید. فریم‌ورک‌هایی مثل Rocket و Actix Web برای توسعه وب با راست وجود دارن. همچنین، راست می‌تونه به WebAssembly کامپایل بشه و در مرورگر اجرا بشه.

برای شروع یادگیری راست چه منابعی رو پیشنهاد می‌کنید؟

وبسایت رسمی راست (https://www.rust-lang.org/) و کتاب "The Rust Programming Language" (که به صورت رایگان در دسترس هست) منابع عالی برای شروع هستند. همینطور سیت تمرین exercism نیز برای یادگیری مناسب است.