سر و صدا (Noise) چیست؟

نویز چیست؟ مزاحم دوست‌داشتنی یا دشمن پنهان؟

سلام دوستان عزیز!

امروز می‌خواهیم در مورد یک مفهوم خیلی مهم و در عین حال ساده صحبت کنیم: نویز. شاید این کلمه رو زیاد شنیده باشید، مخصوصا اگر با کامپیوتر و تکنولوژی سر و کار دارید. نویز به زبان ساده یعنی اختلال، یعنی هر چیزی که باعث بشه یک سیگنال درست و حسابی به درستی دریافت نشه. مثل وقتی که دارید رادیو گوش میدید و یه صدای خش خش مزاحم میاد و نمیذاره درست بشنوید.

حالا این نویز فقط توی صدا نیست. توی عکس، توی اینترنت، توی تلفن و خیلی جاهای دیگه هم می‌تونه وجود داشته باشه. بذارید یه کم بیشتر توضیح بدم.

انواع نویز

نویز انواع مختلفی داره، بسته به جایی که داره ایجاد میشه:

• نویز الکتریکی: این نویز توی مدارهای الکتریکی به وجود میاد و می‌تونه باعث بشه که کامپیوتر شما هنگ کنه یا اطلاعات اشتباه پردازش بشه. مثلا برق شهر ممکنه خیلی دقیق نباشه و نوسان داشته باشه که این نوسان‌ها میتونه نویز الکتریکی ایجاد کنه.
• نویز صوتی: همون صدای خش خش توی رادیو یا صدایی که موقع مکالمه تلفنی میشنوید و باعث میشه صدا واضح نباشه.
• نویز تصویری: وقتی عکس می‌گیرید، ممکنه ببینید که یه سری نقاط رنگی ناخواسته توی عکس هستن. این‌ها نویز تصویری هستن. توی دوربین های دیجیتال معمولا وقتی نور کم باشه نویز بیشتری توی عکس میفته.
• نویز دیجیتال (داده): وقتی دارید اطلاعات رو از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگه منتقل می‌کنید، ممکنه یه سری از اطلاعات خراب بشن و تغییر کنن. این میشه نویز دیجیتال. مثلا یه فایل رو دارید از اینترنت دانلود می‌کنید ممکنه یه بخشیش درست دانلود نشه که این بخاطر نویز میتونه باشه.

چطور نویز به وجود میاد؟

دلایل زیادی برای به وجود اومدن نویز وجود داره. بعضی از مهم‌ترین‌هاشون این‌ها هستن:

• تداخل امواج: امواج رادیویی، امواج تلفن همراه و خیلی امواج دیگه می‌تونن با هم تداخل داشته باشن و باعث ایجاد نویز بشن.
• قطعات الکترونیکی: بعضی از قطعات الکترونیکی به خودی خود نویز تولید می‌کنن.
• محیط: گاهی اوقات محیط اطراف ما می‌تونه باعث ایجاد نویز بشه. مثلا رعد و برق می‌تونه نویز الکتریکی خیلی قوی‌ای ایجاد کنه.
• اتصالات بد: اگر سیم ها و کابل ها درست متصل نشده باشند، یا قدیمی شده باشند، احتمال ایجاد نویز خیلی زیاد میشه.

تاثیرات نویز

نویز می‌تونه تاثیرات خیلی بدی داشته باشه. مثلا:

• خرابی داده‌ها: نویز می‌تونه باعث بشه که اطلاعات اشتباه ذخیره بشن یا منتقل بشن.
• کاهش کیفیت صدا و تصویر: نویز می‌تونه باعث بشه که صدا و تصویر واضح نباشن.
• اختلال در عملکرد دستگاه‌ها: نویز می‌تونه باعث بشه که دستگاه‌ها درست کار نکنن یا حتی خراب بشن.
• از دست دادن اطلاعات مهم: مثلا اگر دارید یه مقاله مهم رو دانلود می‌کنید و بخاطر نویز، یه بخشیش درست دانلود نشه ممکنه نتونید اون مقاله رو باز کنید.

چطور از نویز جلوگیری کنیم؟

خوشبختانه راه‌های زیادی برای جلوگیری از نویز وجود داره:

• استفاده از کابل‌های محافظ‌دار: کابل‌های محافظ‌دار از ورود نویز به کابل جلوگیری می‌کنن.
• استفاده از فیلتر نویز: فیلتر نویز نویز رو از برق ورودی به دستگاه‌ها حذف می‌کنه.
• به روز نگه داشتن درایورهای دستگاه‌ها: درایورهای دستگاه‌های سخت‌افزاری مثل کارت گرافیک و کارت صدا رو همیشه به روز نگه دارید تا بهترین عملکرد رو داشته باشند. (منظور درایور یا درایورز است.)
• دور نگه داشتن دستگاه‌ها از منابع نویز: دستگاه‌ها رو از منابع نویز مثل موتورهای الکتریکی و رادیاتورها دور نگه دارید.
• استفاده از اینترنت با کیفیت: اگه اینترنتتون سرعت خوبی نداشته باشه یا مدام قطعی داشته باشه، احتمال ایجاد نویز دیجیتال بیشتر میشه.

جدول مثال ها

نوع نویز	مثال	راه حل پیشنهادی
نویز صوتی در میکروفون	صدای خش خش یا هوم در هنگام ضبط صدا	استفاده از میکروفون با کیفیت، فیلتر پاپ، تنظیم درست گِین صدا
نویز تصویری در عکس‌های شب	نقاط رنگی ناخواسته در عکس‌های گرفته شده در نور کم	افزایش ISO، استفاده از فلاش، ادیت عکس با نرم‌افزارهای کاهش نویز
نویز در اینترنت	قطع و وصل شدن اینترنت، سرعت پایین دانلود	بررسی اتصالات، استفاده از روتر بهتر، تماس با پشتیبانی اینترنت
نویز در تلویزیون	تصویر برفکی یا خطوط در تصویر	تنظیم آنتن، استفاده از کابل‌های با کیفیت، بررسی اتصال کابل‌ها

خلاصه

نویز یه اختلال ناخواسته است که می‌تونه توی خیلی از زمینه‌های تکنولوژی مشکل ایجاد کنه. شناختن انواع نویز، دلایل به وجود اومدنش و راه‌های جلوگیری از اون خیلی مهمه. امیدوارم این توضیحات تونسته باشه یه دید کلی در مورد نویز بهتون بده.

کلمات کلیدی:

نویز، اختلال، صدا، تصویر، الکتریکی، دیجیتال، فیلتر نویز، کابل محافظ‌دار، تداخل امواج، کیفیت صدا

نویز همیشه بده؟

بیشتر اوقات نویز یه چیز منفیه، اما بعضی وقتا توی موسیقی یا هنر، از نویز به عنوان یه عنصر خلاقانه هم استفاده میشه.

چطور بفهمم توی کامپیوترم نویز وجود داره؟

اگه کامپیوترتون هنگ می‌کنه، صداها درست پخش نمیشن، یا تصویرها مشکل دارن، ممکنه نویز داشته باشه. استفاده از نرم‌افزارهای تست سخت‌افزار هم میتونه کمک کنه.

آیا میتونم نویز رو کاملا از بین ببرم؟

از بین بردن کامل نویز تقریبا غیر ممکنه، اما میشه با روش‌هایی که گفتم، اونو به حداقل رسوند.

آیا استفاده از محافظ برق میتونه کمک کنه؟

بله، محافظ برق یه جور فیلتر نویز محسوب میشه و میتونه از آسیب دیدن دستگاه‌های الکترونیکی شما در برابر نویز الکتریکی جلوگیری کنه.

چرا بعضی از عکس های با کیفیت موبایل تو شب نویزدرس؟

چون سنسورهای دوربین موبایل کوچیک هستن و نمیتونن نور زیادی رو جذب کنن. بنابراین، وقتی نور کمه، برای روشن تر کردن تصویر، ISO رو بالا میبرن که باعث ایجاد نویز میشه. گوشی های گرون قیمت تر معمولا سنسور های بهتری دارن و تو نور کم نویز کمتری تولید میکنن.