تأیید و اعتبارسنجی مستقل (IV & V) چیست؟

تایید و اعتبار سنجی مستقل (IV&V) چیست؟ یه نگاه ساده!

سلام دوستان!

حتما براتون پیش اومده که یه برنامه یا سیستم کامپیوتری درست کنید و بعد از یه مدت، بفهمید که یه قسمت هایی ازش درست کار نمی کنه یا اصلا اون چیزی که می خواستید نیست. اینجا یه راه حل خیلی خوب داریم به اسم "تایید و اعتبار سنجی مستقل" یا به اختصار IV&V.

IV&V یه جور چکاپ کامله برای نرم‌افزار یا سیستم شما. فرقش با چکاپ معمولی اینه که این کار رو یه تیم دیگه انجام میده، نه همون تیمی که برنامه رو نوشته! اینطوری احتمال اینکه اشتباهات و مشکلات برنامه پیدا بشه خیلی بیشتر میشه.

چرا IV&V مهمه؟

تصور کنید دارید یه خونه می سازید. اگه فقط خودتون نقشه رو بکشید و خونه رو بسازید، ممکنه یه جاهایی رو اشتباه کنید یا یه سری چیزا رو از قلم بندازید. اما اگه یه مهندس دیگه هم بیاد و نقشه و ساخت خونه رو بررسی کنه، احتمال اینکه اشتباهات شما رو پیدا کنه خیلی بیشتره. IV&V هم دقیقا همین کار رو برای نرم‌افزارها و سیستم‌های کامپیوتری انجام میده.

IV&V به ما کمک می کنه:

• مطمئن بشیم که نرم‌افزارمون همون چیزی هست که می خواستیم (اعتبار سنجی).
• مطمئن بشیم که نرم‌افزارمون درست کار می کنه (تایید).
• اشتباهات و باگ‌ها رو زودتر پیدا کنیم و از مشکلات بزرگتر جلوگیری کنیم.
• کیفیت نرم‌افزارمون رو بالا ببریم.

تایید (Verification) و اعتبار سنجی (Validation) یعنی چی؟

شاید براتون سوال پیش بیاد که تایید و اعتبار سنجی چه فرقی با هم دارن. خیلی ساده‌ست:

• تایید (Verification): یعنی مطمئن بشیم که "برنامه رو درست می سازیم؟". یعنی همه چیز طبق نقشه و استانداردها پیش میره؟
• اعتبار سنجی (Validation): یعنی مطمئن بشیم که "برنامه چیز درستی می سازیم؟". یعنی آیا این برنامه همون چیزی هست که کاربر میخواد و نیازش رو برطرف می کنه؟

به این مثال دقت کنین: فرض کنین دارین یه ماشین حساب می سازین. تایید اینه که مطمئن بشین جمع و تفریق و ضرب و تقسیم رو درست انجام میده. اعتبار سنجی اینه که مطمئن بشین این ماشین حساب اصلا به درد کاربر میخوره و کاربر میتونه باهاش کار کنه.

چه زمانی به IV&V نیاز داریم؟

معمولا وقتی پروژه های نرم‌افزاری خیلی بزرگ و پیچیده باشن، یا وقتی نرم‌افزار خیلی حیاتی و مهم باشه (مثلا نرم‌افزاری که تو یه بیمارستان استفاده میشه)، به IV&V نیاز داریم. همچنین زمانی که بودجه کافی برای این کار وجود داشته باشه، استفاده از IV&V توصیه میشه.

به طور کلی، اگه اشتباهات یه نرم‌افزار می تونه خسارت های زیادی به بار بیاره، بهتره از IV&V استفاده کنیم.

IV&V چطور انجام میشه؟

تیم IV&V، مستندات پروژه، کدها، تست‌ها و نتایج اونها رو بررسی می کنه. این تیم سعی می کنه همه جوره به نرم‌افزار نگاه کنه و ببینه آیا مشکلی وجود داره یا نه. اونا از روش های مختلفی مثل تست نرم افزار، بازبینی کد و تحلیل مستندات استفاده می کنن.

یه مثال ساده:

فرض کنید یه فروشگاه اینترنتی داره یه سیستم جدید برای پرداخت آنلاین میسازه. تیم IV&V میتونه این کارها رو انجام بده:

مرحله	توضیحات
بررسی مستندات	بررسی می کنه که آیا مستندات پروژه کامل و دقیق هستن یا نه. مثلا بررسی می کنه که آیا همه مراحل پرداخت به درستی توضیح داده شدن؟
بازبینی کد	کدهای برنامه رو بررسی می کنه تا مطمئن بشه که کدها بدون اشتباه و با کیفیت هستن. مثلا بررسی می کنه که آیا از متغیرها درست استفاده شده؟ آیا امنیت کدها رعایت شده؟
تست نرم‌افزار	برنامه رو با ورودی های مختلف تست می کنه تا مطمئن بشه که به درستی کار می کنه. مثلا تست می کنه که آیا پرداخت با کارت های مختلف به درستی انجام میشه؟ آیا خطاها به درستی نشون داده میشن؟

مزایا و معایب IV&V

مزایا:

• افزایش کیفیت نرم‌افزار
• کاهش ریسک
• افزایش اعتماد به نرم‌افزار
• کشف اشتباهات زوتر

معایب:

• هزینه بر بودن
• نیاز به زمان بیشتر
• ممکنه باعث ایجاد اختلاف نظر بین تیم ها بشه

نتیجه گیری

IV&V یه ابزار خیلی قدرتمنده برای بالا بردن کیفیت نرم‌افزارها و کاهش ریسک ها. هرچند که هزینه بره، اما در پروژه های بزرگ و مهم می تونه خیلی مفید باشه. یه جور بیمه برای پروژه نرم افزاری شماست که خیالتون رو راحت می کنه.

امیدوارم این مطلب بهتون کمک کرده باشه. اگر سوالی داشتید حتما بپرسید.

اگه از این مقاله لذت بردید، لطفا نظارتون رو با من در میان بزارید!

کلیدواژه ها

IV&V, تایید, اعتبار سنجی, نرم‌افزار, تست نرم‌افزار, کیفیت نرم‌افزار, باگ, اشکال, برنامه نویسی, مهندسی نرم‌افزار

IV&V دقیقا چه کاری انجام میده؟

IV&V به صورت مستقل نرم‌افزار رو از نظر صحت عملکرد و انطباق با نیازهای کاربر بررسی می کنه.

آیا همیشه به IV&V نیاز داریم؟

نه، IV&V بیشتر برای پروژه های بزرگ، پیچیده و حیاتی توصیه میشه.

چه کسی IV&V رو انجام میده؟

یه تیم مستقل که در توسعه نرم‌افزار نقشی نداشته.

هزینه IV&V چقدره؟

هزینه IV&V بستگی به اندازه و پیچیدگی پروژه داره.

آیا IV&V می تونه همه مشکلات نرم‌افزار رو پیدا کنه؟

IV&V می تونه بسیاری از مشکلات رو پیدا کنه، اما هیچ تضمینی وجود نداره که همه مشکلات رو پیدا کنه.

مخفف Independent Verification and Validation چیست؟

مخفف Independent Verification and Validation کلمه IV V می باشد.

IV V مخفف چیست؟

IV V مخفف Independent Verification and Validation می باشد.

کلمه IV V مخفف چیست؟

وقتی به IV V به عنوان مخفف Independent Verification and Validation اشاره می کنیم، منظور این است که IV V با گرفتن حروف اولیه هر کلمه مهم در Independent Verification and Validation تشکیل می شود. این فرآیند عبارت اصلی را به شکلی کوتاه تر و قابل مدیریت تر فشرده می کند و در عین حال معنای اصلی خود را حفظ می کند. بر اساس این تعریف، IV V مخفف Independent Verification and Validation است.