حکاکی پرونده (File Carving) چیست؟

فایل کاروینگ: نجات اطلاعات از اعماق حافظه

سلام دوستان! حتماً تا حالا براتون پیش اومده که یه فایلی رو به اشتباه پاک کنید و بعد پشیمون بشید. یا شاید یه فلش مموری داشته باشید که دیگه کار نکنه، اما اطلاعات مهمی توش باشه. خب، اینجا یه تکنیکی به اسم "فایل کاروینگ" به کمکتون میاد!

فایل کاروینگ یه جورایی مثل باستان‌شناسی دیجیتاله! فرض کنید یه باستان‌شناس تیکه تیکه یه کوزه شکسته رو پیدا میکنه و بعد با کنار هم گذاشتن اون تیکه‌ها، کوزه رو دوباره میسازه. فایل کاروینگ هم همین کار رو میکنه، اما به جای کوزه، فایل‌های کامپیوتری رو دوباره میسازه.

وقتی یه فایل رو از کامپیوترتون پاک می‌کنید، در واقع اون فایل به طور کامل حذف نمیشه. سیستم عامل فقط آدرس اون فایل رو از فهرست خودش پاک میکنه، و فضای اشغال شده توسط اون فایل رو برای استفاده مجدد علامت گذاری میکنه. تا وقتی که یه فایل جدید روی اون فضا نوشته نشه، اطلاعات قبلی هنوز اونجا هستن. فایل کاروینگ میاد و این اطلاعات باقی‌مونده رو پیدا میکنه و دوباره سرهم بندی میکنه.

چرا فایل کاروینگ مهمه؟

تصور کنید یه هارد دیسک دارید که خراب شده و اطلاعات مهم کاری یا شخصی‌تون توش ذخیره شده. یا یه دوربین عکاسی دارید که حافظه‌اش فرمت شده و عکس‌های سفرتون پاک شده. در این مواقع، فایل کاروینگ میتونه آخرین امیدتون برای برگردوندن اطلاعاتتون باشه. درواقع این یک ناجات اطلاعات ضروری می باشد.

فایل کاروینگ چطوری کار میکنه؟

فایل کاروینگ معمولاً به دو روش اصلی انجام میشه:

• روش Header/Footer Carving: هر نوع فایلی (مثل عکس، فیلم، سند متنی و غیره) یه سری "نشانگر" داره که اول و آخرش قرار میگیرن. این نشانگرها به سیستم میگن که این فایل از چه نوعیه. برنامه‌های فایل کاروینگ این نشانگرها رو توی حافظه (هارد، فلش و غیره) پیدا میکنن و بر اساس اون‌ها، فایل‌ها رو دوباره میسازن.
• روش Content-Aware Carving: این روش پیچیده‌تره. برنامه‌های فایل کاروینگ با تحلیل محتوای فایل، سعی میکنن فایل‌های حذف شده رو شناسایی و بازیابی کنن. این روش بیشتر برای فایل‌هایی استفاده میشه که نشانگرهای استانداردشون از بین رفته.

یه مثال ساده

فرض کنید یه فایل عکس JPEG (با پسوند .jpg) رو پاک کردید. این نوع فایل‌ها معمولاً با نشانگر FF D8 FF E0 شروع میشن و با نشانگر FF D9 تموم میشن. برنامه فایل کاروینگ میگرده دنبال این نشانگرها توی حافظه و هر جا پیداشون کرد، فرض میکنه که یه فایل عکس JPEG پیدا کرده. بعدش تمام اطلاعات بین این دو نشانگر رو به عنوان محتوای فایل عکس استخراج میکنه و سعی میکنه اونو دوباره بسازه.

ابزارهای فایل کاروینگ

خوشبختانه، ابزارهای زیادی برای انجام فایل کاروینگ وجود داره، هم نرم‌افزارهای رایگان و هم تجاری. بعضی از این ابزارها رابط کاربری گرافیکی دارن که کار باهاشون آسونه، و بعضی دیگه نیاز به دانش فنی بیشتری دارن و از طریق خط فرمان کار میکنن.

چند نمونه از این ابزارها:

• TestDisk & PhotoRec (رایگان و متن‌باز)
• Foremost (رایگان و خط فرمان)
• Scalpel (رایگان و خط فرمان)
• EnCase (تجاری)
• FTK Imager (رایگان برای کارهای مقدماتی و قانونی)

نکاتی مهم برای کاروینگ

قبل از شروع فایل کاروینگ، حتماً این نکات رو در نظر داشته باشید:

• هرچه زودتر اقدام کنید: هر چه بیشتر از زمان حذف فایل بگذره، احتمال اینکه اطلاعاتتون با فایل‌های جدید جایگزین بشه بیشتر میشه.
• از روی حافظه اصلی کار نکنید: برای جلوگیری از تخریب بیشتر اطلاعات، حتماً از یه کپی از حافظه (ایمیج) استفاده کنید.
• صبر داشته باشید: فایل کاروینگ ممکنه زمان‌بر باشه، به خصوص اگه حافظه بزرگی داشته باشید.
• نتیجه همیشه قطعی نیست: ممکنه بعضی از فایل‌ها به طور کامل قابل بازیابی نباشن، یا آسیب دیده باشن.

خلاصه

فایل کاروینگ یه تکنیک قدرتمنده که میتونه اطلاعات از دست رفته رو برگردونه. با این حال، مهمه که بدونید این روش همیشه موفقیت‌آمیز نیست و نیاز به دقت و صبر داره. امیدوارم این مقاله بهتون کمک کرده باشه تا با این تکنیک آشنا بشید و در مواقع ضروری ازش استفاده کنید.

یه نکته کوچیک هم به یادتون بسپارید : هرچی اطلاعات رو زودتر دست به کار بشین برای بازیابی احتمال مو فقیت بیشتره.

ویژگی	توضیحات
هدف	بازیابی فایل‌های حذف شده یا آسیب دیده
روش‌ها	Header/Footer Carving، Content-Aware Carving
ابزارها	TestDisk, PhotoRec, Foremost, EnCase
نکات مهم	اقدام سریع، کار روی کپی، صبر و حوصله

کلمات کلیدی

فایل کاروینگ, بازیابی اطلاعات, حذف فایل, هارد دیسک, فلش مموری, Header/Footer Carving, Content-Aware Carving, PhotoRec, TestDisk, Foremost, بازیابی عکس, بازیابی سند

فایل کاروینگ دقیقا چیه؟

فایل کاروینگ فرایند بازیابی فایل‌های از دست رفته یا حذف شده از روی حافظه‌های دیجیتالی مثل هارد دیسک یا فلش مموری هست، حتی اگر سیستم فایل آسیب دیده باشه.

آیا همیشه میشه فایل‌ها رو با کاروینگ برگردوند؟

نه، متاسفانه همیشه این امکان وجود نداره. اگر بعد از حذف فایل، اطلاعات جدیدی روی همون فضا نوشته شده باشه، احتمال بازیابی فایل کاهش پیدا میکنه.

چه نوع فایل‌هایی رو میشه با کاروینگ بازیابی کرد؟

تقریبا همه نوع فایل رو میشه بازیابی کرد، مثل عکس، فیلم، اسناد متنی، فایل‌های صوتی و غیره.

استفاده از ابزارهای کاروینگ سخته؟

بعضی از ابزارها رابط کاربری گرافیکی ساده‌ای دارن و کار باهاشون آسونه، اما بعضی دیگه نیاز به دانش فنی بیشتری دارن. قبل از استفاده، حتماً راهنمای ابزار رو مطالعه کنید.

هزینه فایل کاروینگ چقدره؟

هزینه بستگی به میزان پیچیدگی کار و نوع ابزاری که استفاده میشه داره. بعضی از ابزارها رایگان هستن، اما برای بازیابی اطلاعات مهم و حیاتی، بهتره از خدمات شرکت‌های متخصص بازیابی اطلاعات استفاده کنید.

چه کنم که احتمال از دست رفتن اطلاعاتم رو کم کنم؟

بهترین کار اینه که همیشه از اطلاعات مهمتون پشتیبان (بک آپ) داشته باشید. همچنین، از نصب نرم‌افزارهای مشکوک و باز کردن ایمیل‌های ناشناس خودداری کنید.

فرق بازیابی و کاروینگ چیه؟

بازیابی اصطلاح کلی تری است که شامل تمام روش های بازگردانی اطلاعات میشه. اما کاروینگ یک تکنیک خاص از بازیابی اطلاعات هست که فایلها رو بر اساس ساختارشون (هدر، فوتر و محتوا) شناسایی و بازیابی می کنه.