تداخل الکترومغناطیسی (EMI) چیست؟

تداخل الکترومغناطیسی (EMI): همسایه مزاحم دستگاه‌های الکترونیکی

سلام دوستان. حتماً تا حالا براتون پیش اومده که وقتی دارید با تلفن همراهتون صحبت می‌کنید، صدای خش خش یا نویزی رو بشنوید. یا شاید دیدید که تصویر تلویزیونتون وقتی یه وسیله برقی روشن میشه، کمی بهم میریزه. این اتفاقا اغلب به خاطر یه پدیده به اسم تداخل الکترومغناطیسی یا EMI رخ میدن.

EMI در واقع یه جور "مزاحمت" الکترومغناطیسیه که یه دستگاه الکترونیکی روی عملکرد یه دستگاه دیگه تاثیر میذاره. مثل این میمونه که دو تا همسایه دارید که یکی از اونا صدای موزیکش خیلی بلنده و نمیذاره شما راحت درس بخونید!

چرا EMI مهم است؟

EMI میتونه مشکلات زیادی ایجاد کنه، از مشکلات جزئی مثل همون نویز تلفن همراه، تا مشکلات جدی تر مثل اختلال در سیستم‌های ناوبری هواپیما. در دنیای امروز که پر از دستگاه‌های الکترونیکیه، فهمیدن اینکه EMI چیه و چطوری میشه ازش جلوگیری کرد، خیلی مهمه.

EMI چطوری ایجاد میشه؟

هر دستگاه الکترونیکی که جریان الکتریکی ازش عبور میکنه، یه میدان الکترومغناطیسی ایجاد میکنه. این میدان میتونه روی دستگاه‌های دیگه تاثیر بذاره. EMI میتونه به دو شکل اصلی ایجاد بشه:

• تشعشعی (Radiated): مثل امواجی که از یه آنتن پخش میشن، EMI تشعشعی از طریق هوا یا فضا منتقل میشه. فکر کنید به امواج وای‌فای که از مودم شما پخش میشن و میتونن روی دستگاه‌های دیگه اثر بذارن.
• هدایتی (Conducted): EMI هدایتی از طریق سیم‌ها و کابل‌ها منتقل میشه. مثل وقتی که یه نویز از طریق سیم برق به رادیوتون میرسه.

انواع منابع EMI

منابع EMI خیلی متنوع هستند. بعضی از مهم‌ترین هاشون عبارتند از:

• دستگاه‌های الکترونیکی: کامپیوترها، تلفن‌های همراه، تلویزیون‌ها، مایکروویوها و غیره.
• موتورهای الکتریکی: موتور ماشین لباسشویی، موتور یخچال و غیره.
• لامپ‌های فلورسنت: مخصوصا لامپ‌های کم مصرف.
• خطوط برق: سیم‌های انتقال برق فشار قوی.
• صاعقه: رعد و برق میتونه یه منبع خیلی قوی EMI باشه.

برای اینکه بهتر متوجه بشید، یه جدول مثال براتون میارم:

منبع EMI	نوع EMI	تاثیر احتمالی
تلفن همراه	تشعشعی	ایجاد نویز در رادیو یا بلندگو
موتور ماشین لباسشویی	هدایتی	ایجاد اختلال در عملکرد دستگاه‌های متصل به برق
لامپ فلورسنت	تشعشعی و هدایتی	ایجاد اختلال در تصویر تلویزیون

چطوری میشه از EMI جلوگیری کرد؟

خوشبختانه، راه هایی برای کاهش یا جلوگیری از EMI وجود داره:

• استفاده از کابل‌های محافظ دار (Shielded Cables): این کابل‌ها یه لایه محافظ دارن که از ورود و خروج امواج الکترومغناطیسی جلوگیری میکنه.
• فیلترهای EMI: این فیلترها میتونن نویزهای الکترومغناطیسی رو حذف کنن. معمولا روی سیم برق دستگاه‌ها نصب میشن.
• زمین کردن (Grounding): مطمئن بشید که دستگاه‌های الکترونیکی شما به درستی زمین شدن. زمین کردن باعث میشه که نویزها به جای تاثیر گذاشتن روی دستگاه، به زمین منتقل بشن.
• فاصله گذاری: سعی کنید دستگاه‌های حساس رو از منابع احتمالی EMI دور نگه دارید.
• استفاده از محفظه‌های فلزی (Shielding): بعضی وقت ها نیاز هست که دستگاه‌های حساس رو داخل یه محفظه فلزی قرار بدیم تا از ورود EMI جلوگیری بشه. این کار رو معمولا برای دستگاه‌های پزشکی یا نظامی انجام میدن.

یه مثال عملی: تصور کنید که رادیوتون نزدیک کامپیوتره و وقتی کامپیوتر روشن میشه، رادیو نویز داره. راه حل ساده اش اینه که رادیو رو از کامپیوتر دورتر کنید. یا میتونید از یه کابل محافظ دار برای اتصال رادیو به برق استفاده کنید.

یه نکته خیلی مهم: در خیلی از کشورها، استاندارد‌هایی برای میزان EMI که دستگاه‌های الکترونیکی میتونن تولید کنن وجود داره. تولیدکنندگان باید مطمئن باشن که محصولاتشون این استانداردها رو رعایت میکنن.

گاهی وقتا ممکنه فکر کنید که فقط دستگاه های بزرگ ایجاد تداخل میکنن، اما حتا یه شارژر موبایل ارزان قیمت هم میتونه باعث بروز مشکلاتی شه، مخصوصا اگه قطعات داخلی درستی نداشته باشن.

خلاصه

EMI یه پدیده رایجه که میتونه عملکرد دستگاه‌های الکترونیکی رو مختل کنه. با فهمیدن اینکه EMI چیه و چطوری ایجاد میشه، و با استفاده از روش‌های پیشگیری، میتونیم از بروز مشکلات جلوگیری کنیم و از دستگاه‌هامون به درستی استفاده کنیم. امیدوارم این مطلب براتون مفید باشه و اگه سوالی داشتید، حتماً بپرسید.

کلیدواژه‌ها

تداخل الکترومغناطیسی، EMI، نویز، تشعشع، هدایت، فیلتر EMI، کابل محافظ دار، زمین کردن، دستگاه الکترونیکی، استاندارد EMI

EMI همیشه باعث خرابی دستگاه میشه؟

نه، همیشه نه. بعضی وقتا EMI فقط باعث ایجاد نویز یا اختلال‌های جزئی میشه. اما در موارد شدید، میتونه باعث خرابی دائمی دستگاه بشه. به خطر همیته که جدی بگیرید.

آیا همه دستگاه‌های الکترونیکی EMI تولید میکنن؟

تقریبا همه دستگاه‌هایی که جریان برق ازشون عبور میکنه، یه مقدار EMI تولید میکنن. اما میزان EMI تولیدی توسط هر دستگاه متفاوته.

چطور بفهمم که یه دستگاه داره EMI ایجاد میکنه؟

علائم مختلفی وجود داره. مثلا اگه رادیوتون نویز داره وقتی یه دستگاه دیگه روشن میشه، احتمالا اون دستگاه داره EMI ایجاد میکنه. یا اگه تصویر تلویزیونتون موقع روشن شدن یه لامپ کم مصرف بهم میریزه، همینطوره. یه تست ساده هم اینه که دستگاه های مختلف رو خاموش روشن کنید و ببینید کدوم یک باعث مشکل میشه.

آیا استفاده از محافظ برق (Surge Protector) میتونه از EMI جلوگیری کنه؟

محافظ برق بیشتر برای جلوگیری از آسیب دیدن دستگاه‌ها در اثر نوسانات برق (Surges) طراحی شده. بعضی از محافظ‌های برق فیلتر EMI هم دارن، اما همه اونها این قابلیت رو ندارن. موقع خرید به این ویژگی دقت کنید.

مخفف Electromagnetic Interference چیست؟

مخفف Electromagnetic Interference کلمه EMI می باشد.

EMI مخفف چیست؟

EMI مخفف Electromagnetic Interference می باشد.

کلمه EMI مخفف چیست؟

وقتی به EMI به عنوان مخفف Electromagnetic Interference اشاره می کنیم، منظور این است که EMI با گرفتن حروف اولیه هر کلمه مهم در Electromagnetic Interference تشکیل می شود. این فرآیند عبارت اصلی را به شکلی کوتاه تر و قابل مدیریت تر فشرده می کند و در عین حال معنای اصلی خود را حفظ می کند. بر اساس این تعریف، EMI مخفف Electromagnetic Interference است.