چرچر (Crapware) چیست؟

آیا کامپیوتر نو شما واقعا "نو" است؟ بررسی پنهان‌کار Crapware!

سلام دوستان! حتما برای شما هم پیش اومده که یک کامپیوتر نو خریدین، اما بعد از روشن کردنش، با کلی برنامه و اپلیکیشنی روبرو شدین که اصلا نمیدونین چی هستن و کی اون‌ها رو نصب کرده؟ این برنامه‌ها، که معمولا بدون اجازه شما نصب شدن، بهشون میگن Crapware. بیایید با هم ببینیم که این Crapware چی هست، چه ضررهایی داره و چطور میشه از دستش خلاص شد.

به زبان ساده، Crapware به برنامه‌هایی گفته میشه که شرکت‌های سازنده کامپیوتر یا لپ‌تاپ، به صورت پیش‌فرض روی دستگاه شما نصب میکنن. هدف اصلی این شرکت‌ها، کسب درآمد از طریق تبلیغات یا فروش نرم‌افزارهای دیگه هست. گاهی اوقات این برنامه‌ها مفید به نظر میرسن، اما در اغلب موارد، فقط فضای هارد دیسک شما رو اشغال میکنن و باعث کند شدن سرعت کامپیوترتون میشن.

انواع Crapware:

• Trial Software (نرم‌افزارهای آزمایشی): این برنامه‌ها معمولا به مدت محدودی به شما امکان استفاده رایگان میدن، اما بعد از اون باید برای استفاده بیشتر پول پرداخت کنین. مثل آنتی‌ویروس‌های آزمایشی یا برنامه‌های ویرایش عکس.
• Adware (تبلیغ‌افزارها): این برنامه‌ها به صورت مداوم تبلیغات مختلف رو روی صفحه نمایش شما نشون میدن، که خیلی آزاردهنده هستن.
• Toolbars (نوار ابزارها): این نوار ابزارها معمولا به مرورگر شما اضافه میشن و تنظیمات اون رو تغییر میدن. خیلی اوقات، ناخواسته هنگام نصب یه برنامه دیگه، این نوار ابزارها هم نصب میشن.
• Bloatware (برنامه‌های حجیم): این برنامه‌ها فضای زیادی از هارد دیسک شما رو اشغال میکنن و استفاده‌ای هم ندارن. مثلا بازی‌هایی که هرگز بازی نمی‌کنید!

چرا Crapware بده؟

1. کاهش سرعت کامپیوتر: اجرای این برنامه‌ها در پس‌زمینه، باعث میشه که کامپیوتر شما کندتر کار کنه.
2. اشغال فضای هارد دیسک: Crapware حجم زیادی از فضای هارد شما رو بیهوده اشغال میکنه.
3. مشکلات امنیتی: بعضی از Crapware ها ممکنه آسیب‌پذیر باشن و امنیت کامپیوتر شما رو به خطر بندازن.
4. آزاردهنده بودن: تبلیغات و اعلان‌های ناخواسته، تمرکز شما رو از بین میبره و کلافه‌تون میکنه.

برای درک بهتر، به این جدول نگاه کنید:

نوع Crapware	شرح	مثال	تاثیر منفی
Trial Software	نرم‌افزاری که برای مدت محدود رایگانه	نسخه آزمایشی یک آنتی‌ویروس	اعلان‌های مداوم برای خرید نسخه اصلی
Adware	نمایش تبلیغات ناخواسته	تبلیغات پاپ‌آپ در مرورگر	اختلال در کار با کامپیوتر، افزایش مصرف اینترنت
Toolbars	نوار ابزارهای اضافه شده به مرورگر	Ask Toolbar	تغییر تنظیمات مرورگر، ردیابی فعالیت‌های آنلاین
Bloatware	برنامه‌های غیرضروری و حجیم	بازی‌هایی که هرگز نصب نکرده‌اید	اشغال فضای هارد دیسک

چطور از شر Crapware خلاص بشیم؟

1. هنگام خرید کامپیوتر، دقت کنید: بعضی از فروشنده‌ها این امکان رو به شما میدن که کامپیوتر رو بدون Crapware سفارش بدین.
2. Uninstall Programs: به قسمت "Uninstall a program" در Control Panel ویندوز برید و برنامه‌هایی که نمیشناسید یا نیازی ندارید رو حذف کنید. به برنامه های ناشر برنامه و همچنین سابقه نصب انها دقت کنید.
3. استفاده از برنامه‌های حذف Crapware: برنامه‌هایی مثل CCleaner یا Revo Uninstaller میتونن به شما کمک کنن تا Crapware ها رو به طور کامل از کامپیوترتون حذف کنید. اما مواظب باشید! بعضی از این برنامه‌ها خودشون ممکنه Crapware باشن! حتما از منابع معتبر دانلودشون کنید.
4. نصب مجدد ویندوز (Clean Install): اگه خیلی ناامید شدین و حس میکنین کامپیوترتون پر از Crapware هست، میتونین ویندوز رو به طور کامل از اول نصب کنید. این کار، تمام Crapware ها رو از بین میبره، اما باید حتما قبلش از اطلاعات مهمتون پشتیبان (Backup) بگیرین.

مثال عملی: حذف یک نوار ابزار از مرورگر

فرض کنید یک نوار ابزار ناخواسته به اسم "Example Toolbar" به مرورگر Chrome شما اضافه شده. برای حذف اون، مراحل زیر رو انجام بدین:

1. مرورگر Chrome رو باز کنید.
2. روی سه نقطه عمودی در گوشه بالا سمت راست کلیک کنید و "Settings" (تنظیمات) رو انتخاب کنید.
3. در قسمت "Extensions" (افزونه‌ها)، لیست افزونه‌های نصب شده رو ببینید.
4. افزونه "Example Toolbar" رو پیدا کنید و روی دکمه "Remove" (حذف) کلیک کنید.

به همین راحتی! اگه این نوار ابزار هنوز مشکل ایجاد میکنه، ممکنه نیاز باشه تنظیمات موتور جستجو (Search Engine) و صفحه شروع (Homepage) مرورگرتون رو هم بررسی و تنظیم کنید.

نتیجه‌گیری:

Crapware یه مشکل رایج هست که خیلی از کاربران با اون روبرو هستن. با آگاهی از اینکه Crapware چیه و چطور میشه از شرش خلاص شد، میتونین از کامپیوترتون بهتر مراقبت کنین و سرعت اون رو بهینه نگه دارید. امیدوارم این توضیحات بهتون کمک کرده باشه!

مراقب *بد‌افزار* ها باشید. و همیشه *بکاب* داشته باشید.

خوشحال میشم سوالاتتون رو در قسمت نظرات بپرسید!

کلمات کلیدی: Crapware, Bloatware, Adware, حذف Crapware, نرم‌افزار اضافی, کند شدن کامپیوتر, امنیت کامپیوتر, آموزش کامپیوتر

Crapware دقیقا چیه؟

Crapware به نرم‌افزارهایی گفته میشه که شرکت‌های سازنده کامپیوتر به صورت پیش‌فرض روی دستگاه شما نصب میکنن، بدون اینکه شما خواسته باشید. این برنامه‌ها معمولا تبلیغاتی هستن، فضای هارد رو اشغال میکنن و سرعت کامپیوتر رو کم میکنن.

آیا Crapware ویروسه؟

نه دقیقا. Crapware معمولا ویروس نیست، اما میتونه باعث ایجاد مشکلات امنیتی بشه یا شما رو در معرض تبلیغات ناخواسته قرار بده.

چطور بفهمم که کامپیوترم Crapware داره؟

اگه کامپیوترتون کند شده، تبلیغات زیادی نشون میده، یا برنامه‌هایی رو میبینید که نمیشناسید، احتمالا Crapware داره.

آیا حذف Crapware خطرناکه؟

نه، حذف Crapware معمولا خطری نداره. اما قبل از حذف هر برنامه‌ای، مطمئن بشید که واقعا بهش نیازی ندارید. اگه شک دارید، بهتره اول در مورد اون برنامه تحقیق کنید.

بهترین راه برای جلوگیری از نصب Crapware چیه؟

هنگام خرید کامپیوتر، سعی کنید مدلی رو انتخاب کنید که Crapware کمتری داشته باشه. همچنین، هنگام نصب برنامه‌ها، دقت کنید و گزینه‌های "Custom Installation" (نصب سفارشی) رو انتخاب کنید تا بتونید برنامه‌های اضافی رو انتخاب نکنید.